درین شکی نیست که مسأله دین و إیمان سر نوشت سازترین مسأله برای انسان است ، چون درین مسأله سعادت و یا شقاوت ابدی او نهفته است ، یا بهشت ابد در انتظارش هست و یا دوزخ ابد ، بناءً بر هر صاحب عقل و خردی لازم است که درین مسأله به دقت غور و تأمل کند و پس از آن دست به انتخاب آینده و سر نوشت خود بزند ، چنانچه خداوند متعال می فرماید : )قُل إنَّما أعِظُکُم بِواحدةٍ أن تقوموا لله مَثنى و فُرادى ثُمَّ تتفَکَّروا ( .

یعنی أی پیامبر به أمت بگو که من به شما فقط یک سخن و یک پیام دارم ، وآن اینکه بخاطر خدا و برای دریافت حقیقت بطور جمعی ویا انفرادی بپاخیزید و پس از آن در زمینه دست به تفکر و تعمق بزنید .

بلی مسأله إیمان یک مسأله عادی و سطحی نیست که در حاشیه ای زندگی قرار داشته و ما آنرا نادیده بگیریم ویا کم أرزش جلوه دهیم ، بلکه در إیمان به خدا و روز رستاخیز است که رستگاری ظاهری و باطنی ، ترقی و تعالی فردی و اجتماعی و بالآخره سعادت دنیوی و أخروی مان نهفته است .

اما این را باید روشن نمائیم که ما وقتی از نقش إیمان و آثار پر بار آن در نفس بشری و پهنه أی زندگی حرف می زنیم هدف ما همان إیمان قوی و تحرک زاست که پرتو آن در دلها تابیده و مسیر خود را در أعماق نفس ها باز کرده است ، ما با إیمان ضعیف و متزلزل ، إیمان خوابیده و تخدیر کننده سر و کاری نداریم ، ما از إیمانی صحبت می کنیم که زنده و بیدار ، متحرک و پویاست ، و باکی ندارد که آمار دارندگان چنین عقیده و إیمانی کم و اندک باشد ، چون هدف ما پاسخ به کسانیست که در نقش وارزش إیمان شک و تردید دارند ، تا بدانند إیمانی را که علیه آن در نبرد و پرخاش اند به هر اندازه أی که در دلها جا گرفت و در نفس ها رسوخ یافت آثار سودمند و خجسته آن در زندگی افراد و جوامع بیشتر تجلی میکند .

باید گفت چیزی را که بیان داشتیم تأثیر إیمان بطور عموم است ، أما إیمانی را که اسلام عزیز عرضه میدارد دارای نفع بیشتر و ثمره بهتر است چرا که إیمان در أدیان دیگر آن صفائی و بی آلایشی خود را از دست داده و چهره أی أصلی اش مخدوش شده است حتى اینکه از تعالیم بعض ادیان و یا روش پیروان آنها چنین برداشت می شود که آنها دشمن زندگی و أفیون ملتها هستند ، چنانکه ( کارل مارکس ) یهودی چنین پنداری داشت و دیگران طوطی وار آنرا تکرار می کردند بدون آنکه حقیقت آنرا در نظر داشته باشند .

با صراحت باید گفت : ایدولوژی إسلامی روح و ماده ، حق و قوت ، دین و دانش ، دنیا و آخرت را در بر گرفته است ، ایدولوژی إسلامی همان عقیده أی توحیدی است که کرامت و حریت را برای انسان به ارمغان آورده ، خضوع و کرنش در برابر غیر خدا را کفر ، فسق و ظلم می داند ، و إبا دارد که مردم بعضی بعضی دیگر را أرباب و آقا گیرند و در برابر آنها خاضعانه سر تسلیم فرود آرند .

وقتیکه دین و إیمان چنین نقش و تأثیری در همه جوامع دنیا داشته باشد ، بدون شک تأثیر آن در کشور ها و جوامع إسلامی عمیق تر ، و نیاز به آن عظیم تر خواهد بود .

چنانکه روشن است هر قفلی دارای کلید ویژه أی است و اگر انسان بخواهد آن قفل را بدون آن کلید باز کند همه مساعی اش بهدر رفته جز ضیاع وقت و جهد چیز دیگری عائدش نخواهد شد . لذا گفته میتوانیم که کلید شخصیت مسلمان همان دین و إیمان است ، همان عقیده أصیل إسلامیست که اگر ما هر قدر بخواهیم او را بدون همان کلید برانگیزیم و یا نیرو های نهفته اشرا منفجر سازیم ،تلاش بیهوده أی کرده ایم و هرگز موفق نخواهیم شد و به هدف نخواهیم رسید ، زیرا حالت ما مانند کسی خواهد بود که بر آب می نویسد و بر هوا تعمیر میسازد .

با همین عقیده إسلامی بود که أعراب از جزیرة العرب حرکت کردند تاجهان را از ظلمات و تاریکی ها بسوی نور و روشنی بیرون آرند و با شمشیرهای شان کسرى ها و قیصرها و هرزور گوی متجبر را بر سر جایش بنشانند و مردم را از عبادت خلق بسوی عبادت خالق ، و از تنگی دنیا بسوی فراخی دنیا و آخرت واز ظلم أدیان بسوی عدل إسلام رهبری کنند .

و باعقیده إسلامی بود که مسلمان ها بر مغول پیروز شدند که نزدیک بود تمدن إنسانی را یکسره نابود سازند ، همان بود که خداوند مسلمانان مصر و شام را علیه آنان برانگیخت تا در معرکه ( عین جالوت ) آنها را شکست دادند و جلو حملات وحشیانه شانرا گرفتند ، باید گفت کلید پیروزی در آن جنگ فریادی بود که آنرا ( قطز ) فرمانده مملوکی سرداد که احساسات را به لرزه در آورد عزیمت ها را بر انگیخت ، همت ها را بیدار کرد و نسیم بهشت را به مشام پیکارگران رسانید ، بلی آن فریاد تاریخی ( وا إسلاماه ) بود .

و أمت ما امروز هم اگر بخواهد دشمن شرِّیر و شرارت پیشه اش   را که در قلب سرزمین هایش جا گرفته است از بین ببرد سلاح برنده تر و پایدار تری از دین و إیمان نخواهد یافت .

و درین راه از أبزار جنگی و نیروی مادی که خداوند ما به إعداد أن فرمان داده چاره نخواهد بود تا دشمن خدا و دشمن مردم را با آن مرعوب سازیم مگر باید گفت که سلاح تا در دست قهرمانی نباشد کار بردی نخواهد داشت و سازنده و قهرمان هم إیمان است و بس .

ما أمت مسلمان هستیم ، و إیمان أساس شخصیت ، رمز قوت و سرّ مجد و عظمت گذشته مان را تشکیل میدهد ، وهم چنان إیمان باعث نهضت امروز و مناط آمال و آرزوهای آینده أی ما خواهد بود .

ما مسلمان هستیم ، و إسلام آیین حیات بخش ماست ، و این یک أمر بدیهی است که باید در راه حمایت و گسترش آن قلم نویسنده ، زبان سخنران ، فکر فیلسوف ، وجدان شاعر ، تقنین قانون گذار ، سلطه حاکم ، نیروی ارتش و مراقبت ملت دست بدست هم دهند ، باید پدر در خانه ، معلم در مدرسه ، أستاد در دانشگاه ، خبرنگار در روز نامه ، مؤلف در کتاب ، و بالآخره هر صاحب فن و هنری در فن و رشته اش از آن پاسداری کند ، تا أمت همبسته أی در راه حق و فضیلت گام بر دارد و به آرمان مطلوب برسد .